Ostatnie wpisy

Steam

20 października, 2022 1:18 am

Opublikowane przez: odziom

Fedora posiada możliwość zainstalowania najpopularniejszej biblioteki gier – Steam.
W tym celu wydaj polecenie:

sudo dnf install steam

Po zainstalowaniu Steam pojawi się w sekcji Gry.

Wystarczy go uruchomić, zalogować się i skonfigurować do własnych preferencji.

Wine

20 października, 2022 1:16 am

Opublikowane przez: odziom

Czym jest Wine?

Wine to oprogramowanie umożliwiające uruchamianie aplikacji tworzonych z myślą o systemie Windows w systemie Linux. Wine NIE JEST emulatorem a powłoką systemową (stąd nazwa od pierwszych liter sentencji – Wine Is Not an Emulator). Jest to zaleta, gdyż w przypadku programów emulowanych zdarzają się spadki wydajności lub błędy oraz nadmierne wykorzystanie pamięci, a powłoka systemowa umożliwia zachowanie aplikacji identycznie jak w środowisku natywnym systemu Windows.

Rozwój oprogramowania Wine w ostatnich latach znacznie przyspieszył, dzięki czemu znacznie powiększyła się baza uruchamianych aplikacji systemu Windows.

Zanim zaczniemy…

Należy mieć na uwadze fakt, iż obsługa oprogramowania dla systemu Windows wygląda trochę inaczej pod systemem Linux. Czasami wymaga ona interwencji ze strony użytkownika. Nie mniej jednak warto posiąść wiedzę z obsługi tej powłoki.

W przypadku gier komputerowych obsługa jest znacznie prostsza od tego, co znajduje się w poniższym opisie. Istnieje mnóstwo aplikacji, które ułatwiają instalację i uruchamianie oprogramowania spod Windows, a do nich można zaliczyć:

- Lutris
- GameHub
- PlayOnLinux
- Bottles
- Q4wine

Warto też wspomieć, że Valve wraz z platformą Steam umożlwiają uruchomienie gier wprost z biblioteki z wykorzystaniem Proton.

A jeśli to jeszcze mało, powstają środowiska uruchomieniowe dla innych launcherów jak na przykład Epic Games Store – Heroic Games Launcher.

Jak zainstalować Wine?

Aby zainstalować Wine wraz z wymaganymi zależnościami wykonaj polecenie:

sudo dnf install wine

Dodatkowo zalecana jest instalacja dodatkowego oprogramowania Winetricks – do zarządzania prefixami (nazywanymi również „butelkami” – nawiązanie do butelek wina 😉 ):

sudo dnf install winetricks

Jak posługiwać się Wine?

Sposób najprostszy

Najprostszym sposobem na uruchomienie aplikacji stworzonej dla systemu Windows jest użycie komendy, która uruchomi program w domyślnym prefixie w katalogu domowym:

wine nazwa_pliku.exe

Większość środowisk graficznych umożliwia również uruchamianie plików wykonywalnych przez podwójne kliknięcie na plik .exe – jak w Windowsie!

Prefix (aka „butelka”)

Wykonanie domyślnej akcji utworzy prefix, który znajdziemy w katalogu domowym użytkownika:

~/.wine

Katalog ten jest domyślnie ukryty w menedżerze plików – aby go zobaczyć wciskamy kombinację klawiszy CTRL + H.

Gdy wejdziemy do katalogu zobaczymy reprezentację plików i katalogów, które odzwierciedlają system operacyjny Windows, czyli:

katalog: drive_c - będący odzwierciedleniem dysku C: systemu Windows

katalog: dosdevices - zawierający linki symboliczne do dysków systemowych oraz urządzeń systemowych (na przykład portów szeregowych)

pliki: system.reg, user.reg, userdef.reg - będące odzwierciedleniem rejestru systemowego Windows.

Powyższa informacja przyda się w przypadku, gdy będziemy potrzebowali wyedytować jakiś plik lub ustawienie.

Uruchamianie aplikacji w innym prefixie

Aby uruchomić aplikację z wykorzystaniem innego prefixu należy poprzedzić komendę wine zmienną WINEPREFIX.

Przykład uruchomienia Exploratora Windows z użyciem prefixu w katalogu /home/fedorianin/cyberpunk2077:

WINEPREFIX="/home/fedorianin/cyberpunk2077" wine explorer.exe

Po wykonaniu komendy we wskazanym katalogu powinien się pojawić folder z prefixem.

A w nim taka sama struktura katalogów jak w przypadku domyślnego prefixu ~/.wine

W przypadku gdy instalowane jest oprogramowanie dla systemu Windows, program instalacyjny doda odpowienie wpisy w „Menu Start”. Wine doda je również do menu systemu Windows (w sekcji Wine). Dzięki temu późniejsze uruchomienie aplikacji jest znacznie prostsze i ogranicza się do kilku kliknięć menu systemowego.

Vulkan

20 października, 2022 1:12 am

Opublikowane przez: odziom

Czym jest Vulkan?

Vulkan jest niskopoziomowym, wieloplatformowym interfejsem programowania aplikacji, który ma na celu wspomagać tworzenie grafiki 3D.
Podobnie jak w przypadku OpenGL, Vulkan wspiera aplikacje 3D takie jak, np.: gry komputerowe.
Środowisko to oferuje większą kontrolę nad kartą graficzną i niższe obciążenie procesora graficznego przy tych samych zadaniach co OpenGL.

Lista obsługiwanych kart graficznych

NVidia: https://developer.nvidia.com/vulkan-driver

AMD: https://www.amd.com/en/technologies/vulkan

Intel: https://www.intel.pl/content/www/pl/pl/support/articles/000005524/graphics.html

Instalacja Vulkan

Obsługa Vulkan powinna być instalowana automatycznie wraz z instalacją sterownika wideo.
Jeśli jednak brakuje odpowiednich pakietów w systemie wykonaj poniższą komendę i uruchom ponownie system:

sudo dnf install vulkan

Fedora – Tips & Tricks

17 maja, 2022 12:37 am

Opublikowane przez: odziom

Witaj w poradniku poświęconym dystrybucji Fedora. Poprowadzi cię krok po kroku w przejrzysty sposób w instalację, konfigurację oraz użytkowanie systemu.

Aktualna wersja systemu Fedora: 38 (z dnia 18.04.2023)

Jak poruszać się po poradniku?

Po lewej stronie znajduje się menu – kliknij w interesującą cię pozycję, aby przejść do odpowiedniego tematu. Aby powrócić na główną stronę kliknij w link „Powrót do strony głównej”.

Błedy i sugestie

Wszelkie błędy i sugestie proszę zgłaszać na Discordzie „Polska Społeczność Linuksa”, kanał #fedora – link do zaproszenia: https://discord.gg/AnG2Kv6axS

Sterowniki Intel

14 kwietnia, 2022 9:48 am

Opublikowane przez: odziom

Zintegrowane karty graficzne od Intela działają bardzo dobrze na otwartoźródłowym sterowniku. Nie jest wymagana dodatkowa akcja ze strony użytkownika.

Sterowniki AMD

14 kwietnia, 2022 9:47 am

Opublikowane przez: odziom

Karty graficzne od AMD działają bardzo dobrze na otwartoźródłowym sterowniku. Nie jest wymagana dodatkowa akcja ze strony użytkownika.

Sterowniki NVidia

14 kwietnia, 2022 9:41 am

Opublikowane przez: odziom

Fedora jako domyślny sterownik wykorzystuje otwartoźródłowy Nouveau. Zalecane jest, aby zainstalować sterownik zamknięty od NVidia w celu znacznego wzrostu wydajności w systemie oraz w grach. W tym celu należy dodać repozytorium RPM Fusion (opisane w rozdziale 2.3), a następnie wykorzystać jeden z poniższych zestawów komend.

WAŻNE!

Secure Boot w BIOS/UEFI musi być wyłączony!

Po zainstalowaniu sterowników należy odczekać do dwóch minut, a następnie uruchomić ponownie system.

Przed instalacją sterownika SPRAWDŹ listę obsługiwanych kart graficznych dla wybranej wersji sterownika! W przypadku pomyłki pojawi się komunikat:

NVIDIA kernel module missing. Falling back to nouveau.

Gdy tylko system się uruchomi (graficznie lub w terminalu) podmień sterowniki na właściwe.

NVidia – karty od serii 800 wzwyż + RTX

sudo dnf update -y
sudo dnf install akmod-nvidia
sudo dnf install xorg-x11-drv-nvidia-cuda

NVidia – seria 600/700

sudo dnf update -y
sudo dnf install xorg-x11-drv-nvidia-470xx akmod-nvidia-470xx
sudo dnf install xorg-x11-drv-nvidia-470xx-cuda

NVidia – seria 400/500 oraz mobilne wersje serii 600

dnf update -y
sudo dnf install xorg-x11-drv-nvidia-390xx akmod-nvidia-390xx
sudo dnf install xorg-x11-drv-nvidia-390xx-cuda

NVidia – stara seria 8000/9000 oraz nowsza 100/200/300

WAŻNE!
Karty nie są wspierane przez NVidię od 2019 roku. Poniższy sterownik może przestać działać z nowszymi wersjami kernela.

sudo dnf update -y
sudo dnf install xorg-x11-drv-nvidia-340xx akmod-nvidia-340xx
sudo dnf install xorg-x11-drv-nvidia-340xx-cuda

Lista niewspieranych kart graficznych

Do poniższych kart graficznych nie jest możliwe zainstalowanie sterownika NVidia – należy skorzystać z domyślnego, otwartoźródłowego Nouveau.

GeForce 7000 Series:
GeForce 7025 / NVIDIA nForce 630a, GeForce 7050 PV / NVIDIA nForce 630a, GeForce 7050 / NVIDIA nForce 610i, GeForce 7050 / NVIDIA nForce 630i, GeForce 7100 / NVIDIA nForce 630i, GeForce 7100 / NVIDIA nForce 620i, GeForce 7100 GS, GeForce 7150 / NVIDIA nForce 630i, GeForce 7300 SE / 7200 GS, GeForce 7300 LE, GeForce 7300 GS, GeForce 7300 GT, GeForce 7350 LE, GeForce 7500 LE, GeForce 7550 LE, GeForce 7600 LE, GeForce 7600 GS, GeForce 7600 GT, GeForce 7650 GS, GeForce 7800 GS, GeForce 7800 GTX, GeForce 7800 SLI, GeForce 7900 GS, GeForce 7900 GT/GTO, GeForce 7900 GTX, GeForce 7950 GT, GeForce 7950 GX2

GeForce 6000 Series:
GeForce 6100, GeForce 6100 nForce 400, GeForce 6100 nForce 405, GeForce 6100 nForce 420, GeForce 6150, GeForce 6150 LE, GeForce 6150LE / Quadro NVS 210S , GeForce 6150SE nForce 430, GeForce 6200, GeForce 6200 A-LE, GeForce 6200 LE, GeForce 6200 TurboCache(TM), GeForce 6200SE TurboCache(TM), GeForce 6250, GeForce 6500, GeForce 6600, GeForce 6600 GT, GeForce 6600 LE, GeForce 6600 VE, GeForce 6610 XL, GeForce 6700 XL, GeForce 6800, GeForce 6800 GS, GeForce 6800 GS/XT, GeForce 6800 GT, GeForce 6800 LE, GeForce 6800 Ultra, GeForce 6800 XE, GeForce 6800 XT

GeForce 5000 FX Series:
GeForce FX 5100, GeForce FX 5200, GeForce FX 5200 Ultra, GeForce FX 5200LE, GeForce FX 5500, GeForce FX 5600, GeForce FX 5600 Ultra, GeForce FX 5600XT, GeForce FX 5700, GeForce FX 5700 Ultra, GeForce FX 5700LE, GeForce FX 5700VE, GeForce FX 5800, GeForce FX 5800 Ultra, GeForce FX 5900, GeForce FX 5900 Ultra, GeForce FX 5900XT, GeForce FX 5900ZT, GeForce FX 5950 Ultra, GeForce PCX 5300, GeForce PCX 5750, GeForce PCX 5900

Kodeki multimedialne

14 kwietnia, 2022 9:33 am

Opublikowane przez: odziom

W przypadku problemów z wyświetlaniem obrazu, zdjęć lub dźwięku w aplikacjach, czy grach istnieje prawdopodobieństwo, iż brakuje w systemie bibliotek (kodeków). Aby poprawić błąd możesz skorzystać z komend poniżej.

Instalacja wtyczek GStreamer

Ta paczka naprawia większość błędów z dźwiękiem i obrazem.

sudo dnf install gstreamer1-plugins-{bad-\*,good-\*,base} gstreamer1-plugin-openh264 gstreamer1-libav --exclude=gstreamer1-plugins-bad-free-devel

Instalacja Lame

Ta paczka doinstaluje Lame. Niektóre programy enkodujące/dekodujące wymagają jej do zapisu/odczytu plików MP3.

sudo dnf install lame\* --exclude=lame-devel

Aktualizacja grupy Multimedia

sudo dnf group upgrade --with-optional Multimedia

fstab – montowanie partycji

14 kwietnia, 2022 9:32 am

Opublikowane przez: odziom

Montowanie partycji na dyskach twardych odbywa się przy pomocy pliku fstab.

/etc/fstab

Aby dodać własny wpis należy wykonać kilka kroków.

Wyciąganie UUID

UUID jest potrzebne do identyfikacji dysków.

Aby wypisać listę partycji na dyskach użyj komendy:

lsblk

Aby wypisać rozpiskę identyfikatorów dysków i partycji użyj:

sudo blkid

Utworzenie katalogów do zamontowania dysków:

Utwórz katalogi poleceniem:

sudo mkdir -p /mnt/<twoj_nowy_folder>

Edycja fstab

Aby wyedytować plik z punktami montowania należy użyć edytora tekstu z uprawnieniami administratora:

sudo nano /etc/fstab

Wpis konfiguracyjny dla EXT4:

UUID=<UUID_partycji> /mnt/<twój_punkt_montowania>    ext4    defaults        0 2

Wpis konfiguracyjny dla NTFS:

UUID=<UUID_partycji> /mnt/<twój_punkt_montowania>	    ntfs-3g defaults	0	0

Po zapisaniu pliku punkty montowania można odświeżyć przy pomocy komendy:

sudo mount -a

Copr – oprogramowanie od społeczności

14 kwietnia, 2022 9:31 am

Opublikowane przez: odziom

UWAGA!

Jeśli jesteś początkującym użytkownikiem Fedory ODRADZAMY instalację oprogramowania z Copr. W przypadku braków oprogramowania w dnf skorzystaj z bezpieczniejszego Flatpaka. Używanie Copr powinno być ostatecznością i tylko w przypadku, gdy WIESZ, CO ROBISZ!

O Copr słów kilka

Zdarza się, iż po zainstalowaniu dostępnych repozytoriów mimo wszystko pewne oprogramowanie jest niedostępne. Są to między innymi – niestandardowe kernele, czy oprogramowanie kompilowane ze źródeł, które nie posiadają paczek RPM. W tym celu można użyć Copr – prostego w obsłudze systemu budowy pakietów, prowadzonego przez społeczność Fedory. Z punktu widzenia użytkownika systemu, to zbiór mini-repozytoriów, które można dodać do systemu, uzyskując dostęp do dodatkowego oprogramowania.

Wbrew prostoty należy zwrócić uwagę na zagrożenia, które mogą wynikać z używania Copr.

Dlaczego nie zaleca się używania Copr?

• Copr nie jest oficjalnie wspierany przez Fedorę.
• Copr zawiera oprogramowanie udostępnianie przez społeczność – przez co mogą pojawiać się błędy.
• Copr posiada pakiety, które mogą mocno ingerować w system operacyjny, co w katastrofalnym skutku może go unieruchomić.

Jak korzystać z Copr z poziomu konsoli?

Obsługa Copr dostępna jest z poziomu menedżera pakietów dnf, a składnia jest bardzo podobna. Zasadniczą róznicą między standardową instalacją pakietów jest to, że należy najpierw wyszukać repozytorium, a następnie je aktywować.

Oto lista komend, które są najczęściej używane:

• wyszukiwanie frazy:

dnf copr search <fraza>

• dodanie repozytorium od wskazanego użytkownika

dnf copr enable <user\repozytorium>

• usunięcie repozytorium od wskazanego użytkownika

dnf copr disable <user\repozytorium>

Pozostałe komendy są identyczne jak w dnf – patrz rozdział dnf – obsługa menedżera pakietów w terminalu.